Dear Comrades!
Dear Comrades! – regie: Andrey Konchalovskiy
Gezien op 27 september in Lux, Nijmegen.
Ongetwijfeld kwam het mede doordat ik ineens weer
stoel-aan-stoel met anderen in de bioscoopzaal zat. Ik moest echt even drie
keer op mijn kaartje kijken toen ik die ene stoel tussen andere mensen in het
zicht kreeg. Moest ik echt dáár gaan zitten, schouder aan schouder? Ik werd er
door verrast, en bleef er gedurende de hele film mee bezig. Het zwaar ademen
van mijn buurvrouw links, het hardop hummen en ‘oh- en ah-en’ van de buurvrouw
op rechts, de energie van een vreemde in mijn aura, ik was enorm afgeleid en
mijn gedachten dwaalden af naar de afgelopen periode en
hoe ik gewend was geraakt aan die verplichte paar lege stoelen tussen mij en de
ander. Mijn buurvrouw op rechts zei het hardop “hier moeten we allemaal weer
aan wennen hoor, we zijn verwend geraakt.” Wie had gedacht dat we er zo op zouden terugkijken,
dat we zijn verwend met ruimte om ons heen en nu weer moeten dealen met die
ander zo dichtbij…
Maar misschien was het ook gewoon niet waar ik behoefte aan
had, inhoudelijk gezien. Hoe dan ook had Dear Comrades! niet het gewenste
effect op mij. Mag je dat hardop zeggen van een goede film? Een belangrijke,
historische, en prachtig vormgegeven film. Misschien juist daardoor, omdat het
zo’n belangrijke maar afschuwelijke gebeurtenis toont. Gruwelijk misbruik van
macht, onschuldige levens verwoest, verdwenen geliefden in een onbekend en
naamloos graf, de ongelooflijke zwaarte van jarenlang een geheim moeten bewaren.
Misschien is het te erg. Ik wíl soms niet weten dat dit soort dingen gebeuren,
zijn gebeurd. Ik verdraag zoveel onrecht niet, een schaamtevolle zwakte.
Het verhaal is bijna te absurd voor woorden; op dezelfde dag
de weg opnieuw asfalteren omdat het bloed van de gevallenen er niet afgepoetst wil
worden, mensen opleggen de gebeurtenis geheim te houden voor de wereld, op
straffe van opsluiting of erger. En dat het lukte, ook nog! Dertig jaar lang iets
daadwerkelijk in de doofpot houden, het is knap en weerzinwekkend tegelijk.
Wat cinema zo mooi maakt, is dat deze film echt uit die
tijd waarin het zich afspeelt lijkt te komen. Het zwart-wit, het formaat van
het beeld, het decor, de kleding, alles. Sommige beelden lijken uit een documentaire over
het voorval te zijn gehaald, maar gezien de inhoud van dit verhaal wéét je dat
dat niet kan en dat is een mooi gegeven. Je lijkt er echt even te zijn, daar in
1962 in een klein dorpje in de Sovjet-Unie. Je stapt een tijdmachine in en
verrijkt je leven met herinneringen uit het verleden. Je dat gevoel doen geven,
alsof je even terug in de tijd bent, dat kan alleen cinema.
Reacties
Een reactie posten